1. De wilde kanarie
De wilde kanarie komt voor op de Canarische eilanden,
Madeira en de Azoren en is ingevoerd opde bermuda-eilanden. De wilde
kanarie werd omstreeks 1478 in Europa ingevoerd.
De lengte van de wilde kanarie bedraagt 12,5 cm. De vogel is
hoofdzakelijk geelachtiggroen van kleur. Bij de wangen, hals en nek
lijkt op de geelachtiggroene kleur een soort grijsachtige glans te
liggen. Op de flanken hebben de vogels enkele bruin-zwarte strepen.
De stuit is geel-groen. De vleugels en de staart zijn bruinachtig
groen met lichtere randen. Het vrouwtje is donker met grijze strepen
opzij van de borst. De randen van de vleugels zijn bij het vrouwtje
ook lichter als bij de man. De ogen zijn bruin, de snavel en de
poten donkergrijs.
2. De Europese kanarie
De Europese kanarie is iets kleiner dan de wilde kanarie, ca. 11,5 cm. De hoofdkleur is geelachtig bruin met bruinachtige
strepen. De rug is overwegend geel, de stuit groenachtig geel. Het
vrouwtje is over het geheel matter van kleur dan de man. Zo is de
stuit bleker en heeft ze ook meer tekening op de borst en de kop.
3. De (gedomesticeerde) kanarie
Geschiedenis
De voorgeschiedenis van de hedendaagse tamme kanarie is niet
geheel duidelijk. Wat echter wel zeker is dat de hedendaagse kanarie
afstamt van de wilde kanarie. Toen de wilde kanarie rond 1478 door
de Spanjaarden in Europa werd ingevoerd is hij naar alle
waarschijnlijk gekruist met de Europese kanarie en andere inheemse
vogels. Eerst vanuit Spanje en later vanuit Italië verbreidde de
kanarie zich verder naar het Noorden. In Zuid- en Midden-Duitsland
en in Tyrol werd hij in grote aantallen gekweekt en al gauw werd de
kanarie een gewild handelsproduct. De Tyroler, Neurenberger,
Saksische en Harzerkanarie, die reeds rond 1600 als zangkanarie werd
gekweekt, zijn namen die nog herinneren aan deze tijd.
Sommige kwekers gingen zich toeleggen op de vorm van de kanarie,
anderen legden zich toe op kleur en of tekening. Uiteindelijk
ontstond door gerichte kweek, het vastleggen van mutaties en
kruisingen met de wilde kanarie en andere vinken de verschillende
kleuren en rassen van de hedendaagse kanarie.
Eén van de oudste rassen is de Lizard kanarie, die een geschubde
tekening heeft en een heldere vlek, 'cap' genaamd op de kop. Veel
rassen zijn genoemd naar de plaats of streek waar ze zijn ontstaan.
Voorbeelden hiervan zijn de Yorkshire kanarie die genoemd is naar
het Engelse graafschap en de Border kanarie die in de Border (=de
grensstreek) tussen Engeland en Schotland is ontstaan. Met name onze
eeuw is verantwoordelijk geweest voor het ontstaan van de
kleurkanaries. Een voorbeeld daarvan is de roodfactorige kanarie.
Deze kanarie is ontstaan uit een kruising met een kapoetsensijs. Om
de rode kleur te versterken krijgen de roodfactorige kanaries
kleurstimulerende middelen door hun voedsel.
Karakter
In het algemeen kan gesteld worden dat kanaries gemakkelijke,
vriendelijke vogels zijn die onder elkaar alsmede met andere
vogelsoorten prima kunnen samenleven. Agressiviteit zul je bij
kanaries niet snel tegenkomen of het moeten al mannen zijn die in
de broedtijd ruziën om een popje.
Geslachtsonderscheid
Het verschil in sekse is bij kanaries heel moeilijk te zien.
Een zeker verschil is echter de zang van de man. Wanneer je een
kanarie ziet zingen dan weet je met zekerheid dat het om een man
gaat. Ervaren kwekers weten een (broedrijp) popje veelal wel te
onderscheiden door de stand en grootte van de cloaca. Broedrijpe
popjes laten bovendien een vrijwel onbevederde buik zien.
Huisvesting
Indien je “serieus” wilt kweken met kanaries en met de
vogels naar de tentoonstelling wilt gaan, verdient de kweek in
broedkooien de voorkeur. Wil men kwaliteit kweken en wil men
zekerheid over de afstamming van zijn vogels, dan is er maar één weg,
die naar dit doel kan voeren, namelijk broeden met één paartje per
kooi! Naar mijn stellige overtuiging is en blijft dit de beste
manier om tot goede resultaten te komen. Een geschikte broedkooi
voor een koppel is 40 cm. lang, 40 cm. hoog en 40 cm. diep. Er is
natuurlijk niets op tegen om de broedkooi groter te maken. Kleiner
is echter af te raden.
Veel kwekers plaatsen hun broedkooien in reeksen met zijpanelen die
verwijderd kunnen worden. Het voordeel hiervan is dat de broedkooien
dan ook voor andere doeleinden gebruikt kunnen worden, bijvoorbeeld
als vluchtje of om (jonge) vogels voor te bereiden op
tentoonstellingen. De zijpanelen kunnen o.a. gemaakt zijn van
multiplex, hardboard, glas of perspex. Beide laatste materialen
hebben het voordeel dat ze het licht in de broedkooi beter doorlaten.
Als voorzijde van de broedkooi kan het best gekozen worden voor een
metalen voorfront.
Deze voorfronten zijn bij de vakhandel, in vrijwel alle gewenste
maten, kant en klaar verkrijgbaar.
Ze zijn, al naar gelang de maat, voorzien van één of meerdere
deurtjes en indien gewenst kunnen ze ook geleverd worden met te
openen klepjes voor de nestkastjes.
Veel broedkooien zijn of worden voorzien van schuifladen. Ingeval
schelpenzand gebruikt wordt hebben deze het nadeel dat ze, a.g.v.
zand wat na verloop van tijd tussen de schuiflade en de bodem van de
broedkooi gaat zitten, gaan vastzitten. Beter is het om
beukensnippers in de schuifladen aan te brengen.
In de broedkooi brengen we verder nog twee (stevig zittende)
zitstokken aan.
Indien de vogels gehouden worden zonder er gericht mee te kweken is
huisvesting in een kooi in de woonkamer, kamervolière en
buitenvolière ook prima mogelijk.
Voeding
De voeding dient te bestaan uit een zaadmengsel voor
kanaries (in elke dierenspeciaalzaak te koop). Daarnaast is het
belangrijk dat de vogels de beschikking hebben over eivoer (met name
in de kweekperiode), onkruidzaden en 'verse' onkruiden zoals
vogelmuur. Verder kan appel, sla (niet teveel, per vogel een stukje
sla van ca.een rijksdaalder grootte) alsmede andere soorten fruit en
groente gegeven worden. Grit en maagkiezel mogen in 'het
voedselpakket' van de kanarie nooit ontbreken.
De kweek
Kanaries broeden bij voorkeur in een open nestgelegenheid, zoals een
half open nestkastje, open tralienestkastje of korfje.
Voor het bouwen van het nest gebruiken de vogels graag kort geknipte
stukjes sisaltouw of i.d. Het popje legt elke dag een ei tot een
totaal van 4 - 5 eitjes. De eitje zijn lichtgroen met donkere
spikkeltjes. De eitjes worden 13 tot 14 dagen door het popje bebroed.
Als er eenmaal jongen zijn dan is het erg belangrijk dat er
voldoende eivoer aanwezig is. In eivoer zitten namelijk dierlijke
eiwitten die van levensbelang zijn voor de jongen. Op een leeftijd
van ca. 14 dagen vliegen de jongen uit. Ze worden dan nog enkele
weken door het mannetje in afnemende mate gevoerd. Een kweekstel
dient niet meer dan 2 broedsels per jaar groot te brengen.
DE VERSCHILLENDE RASSEN
Bij de kanaries onderscheiden we o.a.:
· Zangkanaries;
· Kleurkanaries;
· Houdingskanaries;
· Vormkanaries;
· Frisékanaries (krulvederige kanaries);
· Gekuifde kanarierassen.
Zangkanaries
Het mag bekend zijn dat alle (mannelijke) kanaries goed
kunnen zingen. Toch zijn het vooral de mannen uit de groep van
zangkanaries die hier speciaal op gefokt zijn. Met uitzondering van
de American singer die ook op type wordt beoordeeld, is het
uiterlijk van zangkanaries niet zo belangrijk. Bij de zangkanaries
onderscheiden we:
- De Harzer;
- De Waterslager;
- De Spaanse Timbrado;
- De American Singer.
Kleurkanaries
De meest gehouden kanaries zijn ongetwijfeld de
kleurkanaries. Gemiddeld hebben de vogels uit deze groep een lengte
van 14 cm. Naast de kleur is bij deze vogels ook het type erg
belangrijk. Inmiddels zijn er door selectie en mutaties talrijke
kleuren en kleurcombinaties ontstaan. Tegenwoordig zijn er bijna 400
officiële kleurslagen erkend
Het voert hier te ver om alle kleurslagen te behandelen.
Bij de kleurkanaries worden twee hoofdgroepen onderscheiden, te
weten:
· De gepigmenteerde kleurkanaries (met bruin en zwart pigment in
de veren)
· De vetstofkleur (ongepigmenteerde) kanaries.
Houdingskanaries
Over houdingskanaries wordt heel verschillend gedacht door
de vogelliefhebbers. Hun specifieke lichaamshouding spreekt lang
niet iedereen aan.De lichaamshouding die deze kanaries tonen is voor
een deel aangeboren en voor een deel aangeleerd. De grootste 'houdingskanaries'
zijn de Belgische bossu en de Scotch fancy, die allebei ongeveer 17 cm.groot zijn. De kleinste is de Japan hoso die niet groter is dan
11,5 cm.
Bij de houdingskanaries onderscheiden we;
· De Belgische Bossu (Bult);
· De Scotch Fancy;
· De Japan Hoso;
· De Münchener kanarie ;
· De Rheinlander.
Vormkanaries
Vormrassen zijn bij kanariekwekers erg geliefd. Op vele
tentoonstellingen zijn ze dan ook te bewonderen. De grootste
vormkanarie is de Yorkshire, die minimaal 17 cm. groot moet zijn. De
kleinste zijn de Spaanse dwergkanarie en de fife fancy, die beide
ongeveer 11 cm. meten
Bij de vormkanarierassen onderscheiden we:
· De Norwich;
· De Border;
· De Berner Kanarie (Bernois);
· De Fife Fancy;
· De Spaanse dwergkanarie (Raza Espagnol);
· De Yorkshire;
· De Irish Fancy.
Frisékanaries
Even als houdingskanaries zijn ook de krulbevederde kanaries
niet bij een ieder even geliefd. De oorzaak hiervan is hun over het
algemeen dun bevederde lichaam en afwijkende houding. Wel zijn het
kanaries die op de tentoonstelling veel aandacht trekken. De Parijse
frisè en de Italiaanse frisè zijn hier de grootsten met
respectievelijk 22 en 21 cm. De meeste frisékanaries meten echter
ongeveer 17 - 18 cm.
Bij de frisékanaries kennen we :
· De Parijse Frisé ;
· De Noord-Hollandse Frisé;
· De Zuid-Hollandse Frisé;
· Gibber Italicus;
· Milanese frisé (Milanais);
· Giboso Espanol;
· Padovano Gekuifd (Italiaanse kuiffrisé);
· Padovano Gladkop;
· Fiorino Gekuifd;
· Fiorino Gladkop;
· Zwitserse Frisé;
· Makige Frisé;
· Mehringer;
· Arricicciato gigante italiano (Grote Italiaanse Frisé).
Gekuifde kanarierassen
Bij het kweken met gekuifde kanaries stuiten we op het
fenomeen 'lethale factor', hetgeen 'dodelijke factor' betekent.Bij
het kruisen van twee kuifkanaries sterft namelijk ongeveer 25% van
het nageslacht in het ei. Dit betekent dan ook dat er ook altijd een
kuifloze (gladkop-) vorm is. Wordt een kuif met een gladkop gepaard
dan treedt er geen vroegtijdige sterft op. Zowel mannetjes als
vrouwtjes kunnen een kuif bezitten.
Bij de gekuifde rassen onderscheiden we:
· Glostergladkop (Consort);
· Gloster Gekuifd (Corona);
· Crested en Cresbred;
· Duitse kuifkanarie;
· Lancashire Gladkop;
· Lancashire Gekuifd;
· Columbus Fancy Gekuifd;
· Stafford Canary Gekuifd.
